Petrodollar là gì? Hệ thống Petrodollar có tác động như thế nào?

Petrodollar là gì? Petrodollar được dùng để chỉ định cho loại tiền tệ với mục đích mua bán dầu thô toàn cầu, bởi các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ. Trong bài viết ngày hôm nay, hãy cùng tìm hiểu tất tần tật về hệ thống Petrodollar. Hãy cùng chúng tôi làm sáng tỏ những bí mật liên quan điển hình như Petrodollar ra đời năm nào hay lý do vì sao Petrodollar sụp đổ. Không để các bạn đợi lâu, bắt đầu ngay bây giờ cùng sàn Exness Việt Nam nhé.

Petrodollar là gì? Thông tin tổng quát về Petrodollar

Nguồn gốc của Petrodollar

Sau khi chiến tranh thế giới thứ II kết thúc, Hoa Kỳ nổi lên như một cường quốc siêu cường, họ đặc biệt lớn mạnh ở cả hai lĩnh vực quan trọng là kinh tế và quân sự. Tự hào với trữ lượng vàng hàng đầu thế giới và có danh tiếng lớn mạnh, Hoa Kỳ được các quốc gia khác giao phó vai trò quan trọng là tiền tệ thế giới. Trách nhiệm này được chính thức hóa trong Hội nghị Bretton Woods vào năm 1944, nơi các nước tham gia đã đạt được sự đồng thuận để thiết lập hệ thống Bretton Woods.

Theo hệ thống này, đồng đô la Mỹ được chỉ định là đồng tiền duy nhất có thể chuyển đổi hoàn toàn thành vàng. Là một phần của thỏa thuận, các quốc gia thành viên đồng ý sẽ duy trì sự ổn định của các loại tiền tệ tương ứng so với đồng đô la Mỹ và đảm bảo khả năng đổi lấy vàng ở mức cố định 35 USD mỗi ounce vàng.

Đồng thời, các đơn vị tiền tệ khác cũng được neo vào USD, tỷ giá hối đoái giữa những đơn vị tiền tệ không biến đổi.

Ngoài ra, việc thành lập hai tổ chức nổi bật là Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) là kết quả quan trọng của Hội nghị Bretton Woods năm 1944.

• Vai trò chính của IMF là theo dõi hệ thống tài chính toàn cầu và cung cấp các giải pháp hỗ trợ tài chính. Cụ thể là hỗ trợ vốn cho các đất nước thành viên đang gặp nhiều vấn đề thách thức kinh tế tạm thời. Tổ chức luôn thực hiện giám sát và nhìn nhận các chiến lược tài chính và tiền tệ được thực hiện bởi các nước thành viên, từ đó đưa ra những đề xuất có giá trị cho các cải cách kinh tế nhằm duy trì sự ổn định.
• Về Ngân hàng Thế giới, họ hỗ trợ tài chính và tư vấn chuyên môn đối với các đất nước thành viên với mục đích kích thích tăng trưởng kinh tế ổn định và xóa đói giảm nghèo. Hơn nữa, World Bank còn cung cấp kinh phí để thực hiện các sáng kiến ​​phát triển và cơ sở hạ tầng quan trọng ở các nền kinh tế mới nổi.

Vào những năm 1970, sự thất bại của hệ thống Bretton Woods là không thể tránh khỏi do nhiều thách thức kinh tế và tài chính trên toàn thế giới được chứng minh là không thể vượt qua thông qua việc duy trì tỷ giá hối đoái ông đổi và nghĩa vụ vàng của Hoa Kỳ.

Căng thẳng tài chính đối với Hoa Kỳ đóng một vai trò quan trọng trong sự sụp đổ của Bretton Woods. Vào những năm 1960, Hoa Kỳ phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng khi tăng cường chi tiêu quân sự để chống lại Chiến tranh Việt Nam và đưa ra Chương trình “Great Society” nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân. Hậu quả là, điều này dẫn đến thâm hụt ngân sách đáng kể và tình trạng khẩn cấp về tài chính nội địa. Đồng thời, quyết định in tiền để giải quyết thâm hụt đã dẫn đến lạm phát, do đó làm xói mòn giá trị của đồng đô la.

Sự tăng mạnh về xuất khẩu sau Thế chiến II từ các nước châu Âu và Nhật Bản đã gây thêm căng thẳng cho hệ thống Bretton Woods. Việc các quốc gia này tích lũy một lượng nợ đáng kể của Hoa Kỳ, cùng với việc họ nhất quyết chuyển số nợ này thành vàng, đã đặt Hoa Kỳ vào một vị trí vô cùng khó khăn. Sự tấn công không ngừng của các yêu cầu chuyển đổi vàng đã buộc Mỹ phải thực hiện “Chiến lược ngăn chặn vàng của Nixon” vào năm 1971, liên quan đến việc ngừng chuyển đổi USD thành vàng.

Sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods không chỉ do khó khăn tài chính mà còn do sự thay đổi của nền kinh tế toàn cầu. Sau chiến tranh, các cường quốc châu Âu và Nhật Bản trải qua sự phục hồi và tiến bộ đáng kể, đặt ra thách thức lớn hơn cho Hoa Kỳ. Ngoài ra, những đất nước này đã thực hiện các chính sách cho phép tự do hóa tài chính và dỡ bỏ các hạn chế về phân phối và rút ngoại tệ. Kết quả là tỷ giá tiền tệ trở nên biến động mạnh, cuối cùng làm giảm đi sự ổn định của tỷ giá hối đoái cố định làm nền tảng cho hệ thống Bretton Woods.

Trong giai đoạn này, các cá nhân ở Mỹ có quyền tự do in tiền cho nhu cầu cá nhân của mình. Để đối phó với sự sụp đổ của chế độ Bretton Woods, Hoa Kỳ đã thực hiện các biện pháp nhằm củng cố giá trị của đồng Đô la Mỹ.

Nhận thức được tầm quan trọng trong tương lai của dầu mỏ như một nguồn tài nguyên toàn cầu có giá trị trong thời kỳ kinh tế phát triển nhanh vượt bậc, Mỹ đã đưa ra quyết định chiến lược nhằm tạo dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa dầu mỏ và đồng đô la Mỹ. Do đó, việc xác định quốc gia nào sở hữu trữ lượng dầu dễ tiếp cận nhất là điều bắt buộc.

Ở bán cầu đối diện, Mỹ tự hào có nhiều quốc gia ủng hộ, tuy rằng các liên minh này đã trở nên căng thẳng do xung đột tôn giáo. Điển hình như Ai Cập, Syria, Kuwait, Jordan và nhà sản xuất dầu nổi tiếng Ả Rập Saudi đã liên kết với Israel, một đồng minh trung thành của Mỹ. Điều đáng chú ý là các quốc gia này cũng duy trì liên minh với Mỹ. Do đó, Mỹ đã đưa ra quyết định chiến lược là cung cấp hỗ trợ quân sự cho Israel. Tuy nhiên, động thái này đã phản tác dụng khi Jordan, Syria, Ai Cập, Kuwait và Ả Rập Saudi cùng nhau ngừng xuất khẩu dầu sang Mỹ. Kết quả là nước Mỹ rơi vào tình thế bấp bênh.

Một năm sau, tổng thống Hoa Kỳ nhận thấy cần phải đích thân đến thăm Ả Rập Saudi, đưa ra một đề xuất không thể chối từ đối với các đồng minh Ả Rập của ông:

• Đề xuất sử dụng đồng đô la Mỹ làm tiền tệ được chỉ định để mua dầu. Sự sắp xếp này sẽ mang lại nhiều lợi ích, chẳng hạn như việc hỗ trợ vũ khí và an ninh từ Mỹ cho Ả Rập Saudi. Ngoài ra, Ả Rập Saudi sẽ nhận được ưu đãi khi đầu tư vào Hoa Kỳ.

Sau khi nhận được sự chấp thuận, thỏa thuận có hiệu lực, dẫn đến việc thành lập hệ thống Petrodollar. Như Hoa Kỳ đã dự đoán, dầu mỏ đang dần nổi lên như một nguyên liệu thô chiếm ưu thế trên toàn cầu. Để mua dầu, các quốc gia bắt buộc phải sử dụng đô la Mỹ, đòi hỏi phải tích lũy dự trữ vàng bên cạnh lượng tiền tệ Mỹ hiện có của họ. Tham vọng của Hoa Kỳ đã đạt được, cho phép quốc gia này duy trì vị thế có ảnh hưởng của mình trên trường toàn cầu.

Kết quả của những người muốn đánh bại hệ thống Petrodollar 

Saddam của Iraq là cá nhân đầu tiên khởi xướng hành động xâm lược. Ông ta nhắm mục tiêu vào Kuwait, một quốc gia liên minh với Hoa Kỳ, và đốt các giếng dầu có giá trị, gây ảnh hưởng bất lợi đến lợi nhuận của Hoa Kỳ. Để thể hiện sự thách thức hơn nữa, vào năm 2000, Saddam đã đưa ra quyết định ngừng giao dịch dầu bằng đồng đô la Mỹ và thay vào đó chuyển sang thực hiện các giao dịch bằng đồng Euro. Lựa chọn này đã gây ra sự gián đoạn đáng kể cho sự ổn định của hệ thống Petrodollar ở Trung Đông.

Để biện minh cho mong muốn tham gia xung đột với Iraq, Mỹ cần một cái cớ. Cái cớ được đưa ra là việc Mỹ tin rằng Saddam đang tích cực sản xuất và tàng trữ vũ khí hóa học. Hơn nữa, Mỹ khẳng định rằng Saddam đã hỗ trợ Al-Qaeda.

Bắt đầu vào ngày 20 tháng 3 năm 2003, chiến tranh Iraq kéo dài khoảng chín năm, đỉnh điểm là việc Hoa Kỳ rút quân chiến đấu chính thức vào năm 2011. Trong khoảng thời gian đó, Saddam đã bị bắt và sau đó bị tử hình vào ngày 30 tháng 12 năm 2006.

Tổng thống Venezuela Chavez chính là nhân vật tiếp theo. Ông cũng có kế hoạch bán dầu bằng đồng Euro. Ban đầu, Hoa Kỳ phái CIA đến Venezuela với ý định kích động một cuộc đảo chính chống lại Tổng thống Chavez, nhưng những nỗ lực của họ tỏ ra vô ích, mặc dù chúng đã có ảnh hưởng đáng kể đến đất nước. Do đó, Venezuela, mặc dù có trữ lượng dầu mỏ đáng kể, vẫn nằm trong số những quốc gia nghèo nhất trên toàn cầu.

Theo sau đó là sự xuất hiện của Gaddafi, đến từ Libya, nơi có trữ lượng dầu thô lớn nhất lục địa châu Phi. Gaddafi đã thành công biến Libya thành đất nước thịnh vượng và đáng mơ ước nhất ở châu Phi, nuôi dưỡng mong muốn trao đổi dầu mỏ bằng vàng và thúc đẩy sự thay đổi chung giữa các nước láng giềng.

Điều đáng chú ý là Hoa Kỳ không tham gia xung đột quân sự với Muammar Gaddafi, cựu lãnh đạo Libya. Thế nhưng, trong bối cảnh cuộc nổi dậy ở Ả Rập bắt nguồn từ cuộc cách mạng Ả Rập vào mùa xuân năm 2011, một cuộc can thiệp quân sự mà tại đó Hoa Kỳ cũng có mặt đã xảy ra ở Libya vào năm 2011.

Sự can thiệp này, được gọi là công cuộc Libya, có sự tham gia của các lực lượng quốc tế, bao gồm cả Hoa Kỳ, và chủ yếu do Hoa Kỳ dẫn đầu. NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương), với sự hỗ trợ từ các quốc gia phương Tây và một số quốc gia Ả Rập. Mục đích của nó là bảo vệ người dân Libya khỏi các hành động áp bức của chế độ Gaddafi và củng cố phong trào dân chủ trong nước.

Quyết định can thiệp vào Libya chủ yếu được thúc đẩy bởi những hành động đàn áp của quân đội Gaddafi, lực lượng này không chỉ đàn áp một cuộc nổi dậy dân chủ mà còn tạo ra nhiều vi phạm nhân quyền rất lớn. Lực lượng chính phủ dưới thời Gaddafi đã sử dụng vũ lực quân sự để dập tắt cuộc đấu tranh, và có những báo cáo cho thấy họ sẵn sàng sử dụng vũ khí hóa học cản phá chính người dân của mình.

Thế nhưng, việc can thiệp vào Libya đã vấp phải nhiều tranh luận và cuối cùng dẫn đến những hậu quả không lường trước được. Sau khi Gaddafi thất bại, Libya rơi vào tình thế ngổn ngang và tranh chấp. Đất nước biến thành chiến trường khi nhiều thế lực, phe phái nhảy vào, làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn và cản trở việc thiết lập nền quản trị an toàn, dân chủ.

Sự thật đằng sau hệ thống Petrodollar sụp đổ

Sau khi nắm được Petrodollar là gì, một thực tế không thể phủ nhận là Hoa Kỳ có ảnh hưởng toàn cầu đáng kể. Bên cạnh đó, không thể đơn giản là họ gửi quân đến các đất nước đang âm mưu chống lại hệ thống Petrodollar. Lời biện minh được đưa ra là:

Các đất nước này được cai trị bởi những cá nhân được coi là “ác quỷ” và sở hữu vũ khí vô cùng nguy hiểm. Mục tiêu của Mỹ là giải phóng và khôi phục hòa bình, công lý và tự do cho cư dân của đất nước nói trên.

Sau sự ra đi của Hoa Kỳ, các quốc gia như Venezuela, Iraq và Libya không may bị mắc kẹt trong một chu kỳ xung đột không hồi kết hoặc nghèo đói. Công dân của các quốc gia này hiện không thể tận hưởng hòa bình và công lý mà nước Mỹ thường nói đến.

Petrodollar có thể duy trì mãi mãi hay không?

Sự nổi dậy của Trung Quốc

Với vị thế là nền kinh tế lớn toàn cầu và là nước tiêu thụ dầu khí đáng kể, Trung Quốc đặt mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào đồng USD và tác động của hệ thống Petrodollar. Để đạt được mục tiêu này, Trung Quốc đã tích cực khuyến khích việc sử dụng đồng Nhân dân tệ (RMB) trong các giao dịch dầu khí, ủng hộ các đàm phán trực tiếp giữa các bên loại trừ việc sử dụng đồng tiền Mỹ.

Là một phần của chiến lược “Một vành đai, một con đường”, Trung Quốc đã tích cực khuyến khích ký kết đàm phán quốc tế với nhiều quốc gia trên thế giới, nhằm tăng cường sử dụng Nhân dân tệ trong các hoạt động thương mại và tài chính. Sáng kiến ​​chiến lược này nhằm tăng cường hợp tác kinh tế và chính sách với các đất nước trải dài khắp Châu Âu, Châu Phi và Châu Á.

Nhiệm vụ nâng cấp hoàn toàn hệ thống Petrodollar có thể gặp nhiều trở ngại, vì hệ thống hiện tại vẫn tồn tại vững chắc và đáng tin cậy trong một thời gian dài. Việc theo đuổi quyền lực và ảnh hưởng trong hệ thống tiền tệ toàn cầu yêu cầu sự hợp tác và cộng tác của các đất nước và thị trường tài chính trên quy mô toàn thế giới.

Trung Quốc vẫn cam kết đa dạng hóa hệ thống tiền tệ toàn cầu và giảm sự phụ thuộc vào đồng tiền tệ chính của Mỹ. Thế nhưng, việc Petrodollar sụp đổ hay không còn phụ thuộc vào vô số yếu tố như chính trị, kinh tế hay quốc tế không đơn giản.

Nhiên liệu sạch trở thành xu hướng

Bằng cách tận dụng và sử dụng các nhiên liệu tái tạo như năng lượng gió, mặt trời, gió, sinh khối, hydro và các nguồn năng lượng bền vững khác, chúng ta có cơ hội đa dạng hóa nguồn năng lượng. Khi nhu cầu về năng lượng tái tạo tăng lên và công nghệ tiếp tục phát triển, cả cá nhân và nhiều đất nước đều có khả năng giảm sự phụ thuộc vào dầu khí truyền thống, từ đó làm giảm sức mạnh của hệ thống Petrodollar.

Quá trình chuyển đổi A-Z từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo là một nỗ lực phức tạp yêu cầu phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng, các thiết bị công nghệ và thay đổi trong xu hướng tiêu dùng của người dân cũng như các chính sách của bộ máy nhà nước. Đồng thời, các đất nước sản xuất dầu khí có thể sẽ tiếp tục phụ thuộc vào lĩnh vực năng lượng hóa thạch và hệ thống Petrodollar để giữ vững sự ổn định tài chính và an ninh chính trị của họ.

Như vậy, các bạn đã cùng Hướng dẫn Exness đã cùng nhau tìm hiểu Petrodollar là gì, Petrodollar ra đời năm nào và Petrodollar có thể sụp đổ hay không. Tóm lại, hệ thống tài chính toàn cầu mà Petrodollar có nhiệm vụ tiến hành hoạt động trao đổi mua bán dầu khí bằng USD. Hoạt động này phần lớn được thực hiện bởi các đất nước xuất khẩu các nguồn tài nguyên này, phải kể đến đó là Tổ chức các đất nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) là một bên tham gia nòng cốt.

Hệ thống Petrodollar có ý nghĩa to lớn vì nó góp phần vào nhu cầu và sự ổn định của đồng USD, từ đó mang lại cho Hoa Kỳ sức mạnh tài chính đáng kể và tác động đến toàn thế giới. Hơn nữa, hệ thống này có ảnh hưởng đáng kể đến thương mại cũng như các mối quan hệ chính trị trên phạm vi toàn cầu.