Mô hình Con cua – Cách sử dụng hiệu quả Crab Pattern

Mô hình con cua là một khái niệm quan trọng trong phân tích kỹ thuật trên thị trường tài chính. Nó thường xuất hiện trên biểu đồ giá và được sử dụng để phân tích và dự đoán xu hướng giá trong tương lai. Mô hình con cua được xác định bởi bốn chân đáy hoặc đỉnh, có độ rộng và độ dốc khác nhau. Trong bài viết này, cùng Forexno1.net sẽ tìm hiểu thêm về mô hình con cua và cách giao dịch với nó trên thị trường tài chính.

Mô hình Con cua là gì?

Mô hình Con cua, còn được biết đến với tên gọi Crab Pattern, là một kỹ thuật phân tích được sử dụng trong việc giao dịch trên thị trường tài chính và chứng khoán, nhằm tìm ra các điểm vào và điểm ra lý tưởng. Được phát hiện vào những năm 2000 bởi Scott Carney, mô hình Con cua là một trong những dạng của mô hình Harmonic, một phương pháp phân tích kỹ thuật dựa trên tỷ lệ Fibonacci để xác định các điểm quay đầu trên biểu đồ giá.

Mô hình Con cua thường xuất hiện trong quá trình giảm hoặc tăng giá của tài sản. Nó bao gồm bốn đoạn giá, được xác định theo các mức Fibonacci quan trọng như 23,6%, 38,2%, 50%, và 61,8%, và được kết nối bởi đường chân trời kéo dài dựa trên mức hỗ trợ/kháng cự.

Nếu nhà đầu tư phát hiện mô hình Con cua, bạn có thể sử dụng nó để xác định các điểm mua vào hoặc bán ra. Được cho là mô hình chính xác nhất trong các mô hình Harmonic, mô hình Con cua cung cấp đường dẫn rõ ràng và chính xác cho các điểm vào và ra, cũng như xác định chính xác các điểm quay đầu theo các mức Fibonacci. Vì vậy, mô hình Con cua là một công cụ hữu ích cho các nhà đầu tư trong việc phân tích và đưa ra quyết định giao dịch trên thị trường tài chính.

Đặc điểm của mô hình Con cua – Crab Pattern là gì?

Mô hình Con cua có thể gây nhầm lẫn với mô hình 2 đỉnh hoặc 2 đáy do các mô hình này cũng có các đỉnh và đáy tương tự như mô hình con cua. Do đó, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về đặc điểm của mô hình này để phân biệt được chúng. Mô hình con cua giống với mô hình cánh bướm, cũng bao gồm 4 điểm được đánh dấu từ X đến D, tạo thành hình bát giác. Các điểm này có thể được xác định thông qua các công cụ phân tích kỹ thuật như Fibonacci retracements hoặc extensions.

Các điểm trong mô hình Con cua

• Điểm A là điểm trên biểu đồ giá gần nhất đến đỉnh hoặc đáy, được sử dụng để đánh dấu các mức Fibonacci và các điểm hỗ trợ/kháng cự tiềm năng trong mô hình con cua.
• Điểm B là điểm quay đầu đầu tiên trong mô hình con cua, nằm giữa điểm A và điểm C. Điểm B được xác định bởi mức giá tạo ra một đỉnh hoặc đáy đầu tiên sau điểm A, và thường gần bằng với một trong các mức Fibonacci 0,382 hoặc 0,618.
• Điểm C trong mô hình con cua là điểm quay đầu thứ hai, nằm giữa điểm B và điểm D. Điểm này được xác định bởi mức giá tạo ra một đỉnh hoặc đáy thứ hai, tạo thành một mô hình giống như mô hình “M” hoặc “W”, và thường có giá trị gần bằng một trong các mức Fibonacci 0,618 hoặc 0,786.

• Điểm D trong mô hình là điểm cuối cùng, nằm giữa điểm C và điểm X. Điểm này được xác định bởi mức giá tạo ra đỉnh hoặc đáy cuối cùng, tạo thành một mô hình giống như mô hình “M” hoặc “W”. Điểm D thường nằm ở các mức Fibonacci 1,27 hoặc 1,618.
• Điểm X trong mô hình Con cua được xác định khi giá vượt qua mức Fibonacci 0,618 tại điểm B, khiến xu hướng giá có sự điều chỉnh. Điểm này là điểm vào của mô hình Fibonacci và được sử dụng để định vị các điểm mua vào hoặc bán ra trên biểu đồ giá.

Các chân trong mô hình con cua

• Chân AB: Chân này có độ dốc tăng dần sau điểm A, cho thấy xu hướng giá đang tăng lên.
• Chân BC: Tuy nhiên, khi giá bắt đầu giảm, xu hướng giá thường trở nên yếu kém, được phản ánh qua chân BC. Chân này có độ dốc giảm dần và cho thấy sự suy yếu của xu hướng giá.
• Chân CD: Mô hình con cua thường bao gồm hai chân rộng hơn, chân CD và chân DA. Để tìm ra chân CD, trader có thể dựa vào mức giá tạo ra điểm cao hoặc thấp cuối cùng trước khi giá bắt đầu phục hồi trở lại. Chân này thường có độ dốc tăng dần, khi giá giảm xuống từ điểm C rồi tăng dần đến điểm D.
• Chân DA: Ngược lại, chân DA có độ rộng nhỏ hơn chân CD và cũng được xác định bởi mức giá tạo ra đỉnh hoặc đáy cuối cùng trước khi giá bắt đầu phục hồi trở lại. Chân này thường có độ dốc giảm dần, khi giá tăng lên từ điểm D và giảm dần đến điểm A. 

Trader sẽ thường bắt gặp mô hình này trong biểu đồ thời gian ngày hoặc giờ, mà thời gian để Crab Pattern hình thành có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Nhận diện mô hình Con cua như thế nào?

Trong lĩnh vực giao dịch Forex, việc nhận diện mô hình kỹ thuật là một kỹ năng quan trọng để có thể đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả. Tuy nhiên, để nhận diện được mô hình Con cua và áp dụng vào giao dịch cần phải có kiến thức và kinh nghiệm nhất định. Trong phần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách nhận diện và sử dụng mô hình Con cua trên các biểu đồ giá.

Bullish Crab

Mô hình Bullish Crab thường hình thành khi thị trường tăng giá với cấu trúc như sau:

• Mô hình này bắt đầu từ điểm X, đây là điểm đáy của xu hướng giảm. 
• Điểm A được đánh dấu là sự hồi phục đầu tiên trong xu hướng tăng giá mới và thường cao hơn so với X. Điểm này thường dao động từ giá trị 0.382 đến 0.618 của đoạn điều chỉnh trong quá khứ. 
• Điểm C: Điểm kế tiếp trong quá trình phục hồi của giá với vị trí xuất hiện thường sẽ vượt quá swing B và dao động trong khoảng từ 0.382 đến 0.886 của đoạn điều chỉnh trước đó. 
• Điểm D: được xem như điểm thấp nhất của mô hình, thường nằm dưới mức giá của swing B và thường có giá trị nằm trong khoảng 2.618 đến 3.618 của đoạn điều chỉnh trước đó. 

Khi giá đạt đến điểm D, mô hình Bullish Crab hoàn chỉnh và có xác suất rất cao là thị trường giảm giá. Bằng việc kết hợp với kháng cự và hỗ trợ, trader sẽ có được chiến lược đầu tư phù hợp. 

Bearish Crab

Mô hình Bearish Crab xuất hiện thường xuyên trong thị trường giảm giá. Trong đó:

• Điểm X đại diện cho điểm khởi đầu của xu hướng, trong khi điểm A đại diện cho đáy đầu tiên trong chuỗi giảm giá, tính từ điểm X. 
• Điểm B là đỉnh tiếp theo sau đó, nằm trong khoảng từ 0.382 đến 0.618 của đoạn giảm giá từ vùng X đến A. 
• Điểm C là đáy của chuỗi phục hồi tiếp theo, thường có mức giá cao hơn điểm A. 
• Khi giá chạm đến điểm D, thường sẽ có sự giảm mạnh và trở lại xu hướng giảm ban đầu, điểm này thường nằm trong khoảng từ 2.618 đến 3.168 của đoạn BC. 

Mô hình Bearish Crab cho thấy sự kết thúc của xu hướng giảm và bắt đầu một đợt tăng mới. Nhà đầu tư có thể sử dụng mô hình này cùng với các mức hỗ trợ và kháng cự trên biểu đồ để đưa ra các quyết định giao dịch chính xác.

Chiến lược giao dịch với mô hình Con cua

Vào lệnh

Đối với mô hình Con cua, khi giá chạm đến điểm D và bắt đầu hình thành nến xác nhận tăng giá, thì nhà đầu tư có thể quyết định mua vào với mục tiêu tăng giá. Tương tự, nếu giá chạm đến điểm D và bắt đầu tạo nến xác nhận giảm giá, thì nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định bán ra để giảm thiểu rủi ro.

Chốt lời

Khi muốn chốt lời trong giao dịch với Crab Pattern, nhà đầu tư có thể quyết định bán ra hoặc mua vào tại điểm C hoặc các mức Fibonacci như 0.618 hoặc 0.786. Ngoài ra, cũng có thể lựa chọn giữ đến khi giá đạt đến mức giá tiềm năng khác để chốt lời.

Cắt lỗ

Trong giao dịch, nhà đầu tư có thể sử dụng stop loss để cắt lỗ. Đối với tình huống mua vào, stop loss có thể được đặt tại mức giá thấp hơn điểm X, trong khi đó đối với tình huống bán ra, stop loss có thể được đặt tại mức giá cao hơn điểm X. Việc sử dụng các chỉ báo kỹ thuật như RSI, MACD, hoặc SMA cũng có thể tăng xác suất thành công. Các bạn cần chú ý rằng trong giao dịch trên thị trường, không có phương pháp nào là tuyệt đối và luôn tồn tại các rủi ro.

Ví dụ minh họa về Crab Pattern

Mô hình Bullish Crab

Xác nhận mô hình

Để nhận biết chính xác mô hình Bullish Crab, các bạn cần tập trung vào quá trình giá di chuyển thành mô hình hai đỉnh, cụ thể có điểm B rút lui khá sâu so với đoạn XA. Để xác định các điểm này, trader có thể sử dụng công cụ Fibonacci. 

Trong ví dụ trên, khoảng giá từ $1100 đến $2000 được coi là khoảng XA. Sau khi di chuyển AB xuống, giá dừng lại ở mức $1200, nằm trong vùng 0.618 của XA. Sau đó, giá tăng lên đến mức $1700 để tạo thành đỉnh thứ hai, trước khi bắt đầu điều chỉnh trong đoạn CD. Theo quy tắc giao dịch của Bullish Crab, trader sử dụng đoạn CD để xác định mức giảm kết thúc, có thể trải dài đến 2.240 – 3.618 của đoạn BC.

Giao dịch

Để mua vào khi mô hình Bullish Crab chính thức hình thành, trader có thể chọn điểm vào lệnh tại điểm D, và cắt lỗ theo mức chịu đựng rủi ro của danh mục. Tuy nhiên, cách này sẽ đòi hỏi nhà đầu tư phải đợi đến khi mô hình hoàn thành, điều này có thể mất thời gian và bỏ lỡ cơ hội lợi nhuận nếu điểm D được đại diện bởi một cây nến Marubozu có thân dài.

Do đó, một cách tiếp cận khác mà nhà đầu tư có thể áp dụng là chờ giá chạm vào mức tỷ lệ 1.618 của đoạn XA trước khi vào lệnh. Khi đoạn CD mở rộng đến mức tỷ lệ 1.618 của đoạn XA, khả năng của một tỷ lệ thoái lui CD so với BC thường sẽ được đáp ứng. Tuy nhiên, để tăng xác suất dự đoán đảo chiều tại điểm D, trader nên kết hợp với các mô hình nến đảo chiều khác.

Để đạt mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận, nhà đầu tư có thể dời điểm Chốt Lời theo các mức Fibonacci Retracement từ 0.618 đến 1 của đoạn CD (trong trường hợp giá không đạt được điểm A). Trong mô hình Bullish Crab, điểm A được tính từ điểm cao nhất đến thấp nhất của mô hình, tương ứng với chiều cao của mô hình. Ví dụ trong trường hợp giá không tăng được đến điểm A, mục tiêu chốt lời sẽ là trong khoảng từ 0.618 đến 1 của CD.

Mô hình Bearish Crab

Xác nhận mô hình

Để xác định Bearish Crab Pattern chính xác, nhà đầu tư cần chú ý đến khi giá di chuyển thành mô hình W (mô hình 2 đáy) và điểm B thoái lui sâu hơn so với XA. Nhà đầu tư có thể sử dụng các điểm Fibonacci để xác định các điểm dễ dàng hơn. 

Ví dụ, trong đoạn XA, điểm bắt đầu giá giảm từ 50% sẽ đạt đến đoạn XA khi giá chỉ còn 39.7%. Kế đến, đoạn AB sẽ nằm trong khoảng từ 0.314 đến 0.618 của chuỗi Fibonacci và là một đoạn phục hồi trong mô hình con cua. Sau đó, giá sẽ giảm từ B đến C, và điểm đáy C sẽ cao hơn so với A. CD hình thành sẽ cho thấy dấu hiệu tăng trưởng.

Giao dịch

Để mở vị thế Sell tương ứng với mô hình Bearish Crab, điểm vào lệnh là điểm D. Nhà đầu tư nên cắt lỗ tại mức mà danh mục có thể chịu đựng rủi ro. Tuy nhiên, chờ đến khi mô hình hoàn thành để vào lệnh sẽ tốn thời gian và có thể bỏ lỡ cơ hội lợi nhuận nếu điểm D là một cây nến Marubozu có thân dài. Vì vậy, nhà đầu tư có thể chờ đến khi giá chạm vào tỷ lệ 1.618 của đoạn XA trước khi mở vị thế Sell. Khi đoạn CD kéo dài đến tỷ lệ 1.618 của đoạn XA, thường có khả năng xuất hiện thoái lui của CD so với BC với tỷ lệ tương ứng. Tuy nhiên, để gia tăng xác suất dự đoán đảo chiều tại điểm D, trader nên kết hợp thêm các mô hình nến đảo chiều.

Để tối đa hoá lợi nhuận, nhà đầu tư có thể sử dụng điểm A của mô hình Bearish Crab để tính toán điểm chốt lời kỳ vọng. Nếu giá không giảm đến điểm A, trader có thể sử dụng tỷ lệ Fibonacci Retracement để dời điểm chốt lời từ 0.618 đến 1 của đoạn CD.

Một vài lưu ý khi giao dịch với mô hình Con cua

Trong đầu tư, không có phương pháp nào hoàn hảo 100%, do đó nhà đầu tư cần sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật khác nhau để xác định chính xác thời điểm điểm vào lệnh và cắt lỗ.

• Điểm vào lệnh: được xác định từ khi giá bắt đầu hình thành mô hình từ và có sự xác nhận kết hợp thêm các chỉ báo xu hướng khác như chỉ báo RSI, MACD,…
• Điểm dừng lỗ: có thể xác định tại mức giá cao nhất hoặc thấp hơn điểm vào lệnh của mô hình.
• Mục tiêu lợi nhuận: có thể được xác định dựa trên tỷ lệ Fibonacci hoặc các đường hỗ trợ và kháng cự trên biểu đồ.

Có thể nói, mô hình Con cua là một trong những công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến được ứng dụng rộng rãi. Với sự kết hợp giữa phân tích mô hình giá và các chỉ báo kỹ thuật khác, trader có thể tăng khả năng định hướng xu hướng giá, từ đó đưa ra quyết định vào lệnh và quản lý rủi ro đúng đắn. Tuy nhiên, các bạn cần lưu ý rằng mô hình cua không phải là một công cụ chính xác 100%, và cần phải kết hợp thêm nhiều yếu tố khác để ra quyết định vào lệnh và quản lý rủi ro hiệu quả. Để tối đa hóa hiệu quả của mô hình cua, trader cần liên tục nâng cao kiến thức và kỹ năng giao dịch của mình, cùng sự kiên nhẫn và kiểm soát tốt tâm lý trong quá trình giao dịch.

Hy vọng những hướng dẫn vừa rồi sẽ giúp trader hiểu hơn về mô hình Con cua và cách áp dụng nó trong đầu tư. Chúc các bạn thành công.

Xem thêm:

Cách giao dịch với mô hình Gartley trong forex

Cần cân nhắc những điều gì trước khi giao dịch với mô hình ABCD?