Fiat là gì? Mối quan hệ giữa tiền Fiat và thị trường Crypto

Fiat là gì vẫn còn là thuật ngữ mới mẻ với nhiều nhà đầu tư vừa gia nhập vào thị trường. Đây là tiền pháp định của mỗi quốc gia trên thế giới mà bạn cần nắm rõ về khái niệm, đặc điểm, cũng như cách phân biệt tiền pháp định với Crypto và làm sao để dùng tiền pháp định để mua Crypto trên thị trường. Tất cả sẽ được tổng hợp trong bài viết hôm nay, hãy cùng Exness khám phá ngay bạn nhé. 

Tiền pháp định là gì?

Fiat Money được dịch sang tiếng Việt là tiền pháp định, hoặc tiền định danh đều được. Loại tiền này được chính phủ ban hành và công nhận hợp pháp trước công chúng. Theo đó, giá trị của tiền pháp định sẽ phụ thuộc vào quyền lực của chính phủ, thay vì có giá trị nội tại. 

Ngoài ra, mối quan hệ của cung và cầu, cùng với nền kinh tế ổn định do chính phủ quản lý là nguồn gốc của tiền pháp định. Ngày này, tiền pháp định xuất hiện trong đời sống hằng ngày, thông qua các hoạt động như giao thương, mua bán và trao đổi hàng hóa, hay dịch vụ, đầu tư vào các dự án, cũng như tiết kiệm tại nội bộ của quốc gia phát hành ra tiền pháp định. Trước những ưu điểm, lợi thế mà tiền pháp định mang lại thì các loại tiền cũ như vàng hay tiền hàng hóa đã bị thay thế hoàn toàn. 

Có những loại tiền Fiat nào?

Sau khi tìm hiểu khái niệm Fiat là gì, bài viết sẽ tiếp tục cung cấp các thông tin về những loại tiền fiat trên thế giới. Mỗi chính phủ của các quốc gia sẽ có những chính sách ban hành riêng để chia tiền fiat ra thành nhiều loại để phù hợp với đất nước của mình. Theo đó, quy định phân loại của các quốc gia cụ thể như sau:

• Đối với tiền fiat tại Việt Nam: Việt Nam Đồng chính là tiền pháp định mà chính phủ Việt Nam công nhận và phát hành. Trong đó, tiền giấy và polymer được dùng song song là phương tiện để thanh toán không giới hạn trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
• Đối với tiền fiat tại Mỹ: U.S. dollar (USD) chính là tiền pháp định mà chính phủ Hoa Kỳ công nhận, cũng như phát hành ra công chúng. Trong đó, người dân sẽ được trao đổi Đồng USD dưới 2 dạng là tiền xu, hoặc tiền giấy tùy theo mệnh giá.
• Đối với tiền fiat tại Anh: Bảng Anh (GBP) chính là tiền pháp định mà Vương quốc Anh, Bắc Ireland và những lãnh thổ hải ngoại hoặc thuộc địa công nhận, cũng như sử dụng trong quốc gia của mình. Cũng như Hoa Kỳ, đồng tiền này đang được lưu hành dưới dạng tiền xu hoặc tiền giấy, tùy theo mệnh giá.
• Đối với các loại tiền fiat nổi tiếng khác như: Euro là đồng tiền chung được lưu hành tại các quốc gia ở Châu Âu, hay Nhân dân tệ là đồng tiền fiat của Trung Quốc, Franc của Thụy Sĩ, hoặc đồng Yên của Nhật Bản…

Có thể dùng tiền pháp định Fiat ở đâu?

Có thể thấy, tiền pháp định đang được chấp nhận bởi nhiều quốc gia và công chúng nên được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới. Tiền fiat chủ yếu được sử dụng để mua bán, trao đổi các loại hàng hóa và dịch vụ. 

Đa phần các quốc gia đều sở hữu tiền pháp định riêng cho đất nước của mình. Trong đó, các chủ thể được phép chuyển đổi giữa các loại tiền fiat khác nhau để thuận tiện hơn trong quá trình đi nghỉ mát, du lịch ở những đất nước khác và hơn thế nữa là gửi tiền khắp thế giới. 

Lịch sử hình thành và quá trình phát triển của tiền Fiat

Nhiều nhà sử học nhận định rằng tiền pháp định đã ra đời từ rất lâu và Trung Quốc chính là quốc gia đầu tiên đánh dấu sự xuất hiện của đồng tiền này vào khoảng thế kỷ XI. Khi đó, Trung Quốc bắt đầu xảy ra một vài vấn đề như thiếu hụt tiền xu trong quá trình trao đổi hàng hóa. Việc này khiến người mua và người bán phải sử dụng những tờ giấy được ghi chú mệnh giá được chính phủ hay triều đình quản lý, giám sát tại thời điểm đó nhằm thay thế cho tiền định danh. 

Tiếp sau đó, tiền giấy chính thức được sử dụng vào triều đại của Hốt Tất Liệt. Dần dần, loại tiền này được chấp nhận và lưu thông ở nhiều quốc gia khác nhau. Mãi đến thế kỷ XVII, tiền pháp định đã được chính phủ Tây Ban Nha, Thụy Điển và Hà Lan công nhận, cũng như ban hành. Kế đến là trong thế kỷ 18 và 19, tiền pháp định đã được thử nghiệm tại New France của Canada và những thuộc địa của Mỹ, chính phủ liên bang Mỹ – Hoa Kỳ.

Cuối cùng, trong thời tổng thống Nixon năm 1972, tiền vàng đã được thay thế hoàn toàn bằng tiền pháp định (tiền fiat) trong mọi giao dịch. Sự kiện này đã mở ra khởi đầu mới cho việc sử dụng tiền pháp định trong nền kinh tế và thị trường tài chính trên toàn thế giới. 

Tiền Fiat hoạt động như thế nào?

Bản chất của tiền pháp định

Bản chất của tiền fiat là không bị những loại hàng hóa hay giá trị của nó  chi phối. Hay nói cách khác, giá trị của nó phụ thuộc vào niềm tin trong mối quan hệ giữa nhiều chủ thể khác nhau. Cụ thể là người phát hành tiền, chủ sở hữu và người chấp nhận sử dụng tiền pháp định. Theo đó, giá trị của tiền pháp định sẽ giảm đi ngay khi niềm tin về giá trị của đồng tiền giảm sút.

Thước đo giá trị của một quốc gia

Bên cạnh đó, tiền tệ được xem như một thước đo giá trị hàng hóa vô cùng hiệu quả. Tiền tệ cũng chính là kết tinh giá trị của đồng tiền tại đất nước đó, thế nên nó sẽ phản ánh được khả năng sản xuất của một quốc gia trên thế giới. Khi khả năng sản xuất của một nước phát triển mạnh mẽ thì quá trình trao đổi tiền pháp định của họ cũng sẽ tăng lên và ngược lại. 

Độc quyền bởi chính phủ

Một đặc điểm không thể bỏ qua khi nhắc đến fiat là gì đó là bản chất độc quyền của chính phủ. Tức là chỉ có chính phủ mới được phép in tiền pháp định và ban hành đến công chúng. Thế nên, chỉ chính phủ mới có thể kiểm soát luồng tiền của một quốc gia. Theo đó, chính phủ của mỗi nước sẽ có những chính sách tiền tệ tương ứng như nới lỏng hay thắt chặt để ổn định nguồn tiền của một quốc gia. Kèm theo đó là một số công cụ liên quan khác như sự kiện tài chính lớn hay do khủng hoảng sẽ xảy ra để duy trì đà tăng trưởng của họ.

Chính sách tiền tệ

Chính sách tiền tệ là một trong những công cụ của chính phủ để kiểm soát nguồn cung tiền tại các Ngân hàng Trung ương. Mục đích cuối cùng khi áp dụng chính sách tiền tệ là ổn định và phát triển nền kinh tế thông qua việc điều chỉnh một khoản lãi suất theo mong muốn. Chính sách tiền tệ được chính phủ áp dụng dưới 2 hình thức khác nhau, tùy theo tình hình của quốc gia. Cụ thể là chính sách tiền tệ nới lỏng và chính sách thắt chặt tiền tệ. 

Tuy nhiên, một vài quốc gia đã áp dụng sai cách công cụ chính sách tiền tệ khiến tiền pháp định đứng trước nguy cơ mất giá. Nguyên nhân có thể đến từ lạm phát hay mất dần giá trị vốn có nếu xảy ra siêu lạm phát. Nếu người dân mất niềm tin vào giá trị của đồng tiền nào đó thì tiền fiat sẽ không thể giữ được giá trị của nó.

Chính sách nới lỏng tiền tệ

Với chính sách này, chính phủ chủ yếu sử dụng các công cụ như giảm lãi suất trên thị trường, hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng và giảm lãi suất chiết khấu để tăng luồng tiền lưu thông trên thị trường. Từ đó, kích thích người dân chi tiêu và phát triển sản xuất, nhằm thúc đẩy kinh tế tăng trưởng.

 

Chính sách thắt chặt tiền tệ

Trái ngược với chính sách nới lỏng tiền tệ là chính sách thắt chặt tiền tệ. Thông qua chính sách này, chính phủ sẽ bắt đầu phát hành trái phiếu hay những loại chứng khoán khác để tăng lãi suất và tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Nhờ đó, nguồn cung tiền trên thị trường sẽ bị tác động và kiểm soát được tình trạng lạm phát.

Ưu điểm và hạn chế của tiền pháp định là gì?

Khi tìm hiểu về chủ đề fiat là gì, bạn đọc nên đào sâu vào ưu điểm và hạn chế của chúng để có được một cái nhìn tổng quan nhất. Vậy nên, Exness sẽ cùng bạn khám phá một vài điểm mạnh và nhược điểm của loại tiền này trên thị trường. 

Về ưu điểm

• Tính linh hoạt: Tiền pháp định mang đặc điểm là vô cùng linh hoạt để nhanh chóng được sử dụng để giải quyết các vấn đề của nền kinh tế như là khủng hoảng xảy ra. Mặt khác, việc phát hành tiền pháp định cũng mang lại một khoản thu nhập cho chính phủ của mỗi quốc gia.
• Chi phí sản xuất: So với tiền hàng hóa thì quá trình tạo ra tiền pháp định tiêu tốn ít chi phí hơn. Chính vì thế mà tiền fiat thay thế hoàn toàn tiền hàng hóa thời xưa. 
• Không còn khan hiếm: Khác hẳn với tiền vàng và các tài nguyên cố định như kim cương, tiền fiat không hề khan hiếm và khó khai thác.  Nhờ đó mà ngân hàng trung ương trung ương của mỗi quốc gia có thể kiểm soát lượng cung tiền trên thị trường, cuối cùng là quản lý các biến số kinh tế quan trọng.
• Tính thuận tiện: Tiền pháp định không bị chi phối bởi dự trữ hàng hóa. Đồng thời, tiền fiat cũng không cần có kho lưu trữ, bảo vệ hay những yêu cầu tiêu tốn nhiều chi phí khác.
• Tính toàn cầu: Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã sử dụng tiền fiat khiến nó trở thành loại tiền được chấp nhận đối với thương mại quốc tế.

Về nhược điểm

• Không mang giá trị nội tại: Tức là chính phủ sẽ phát hành tiền uy tín của mình. Việc này có thể khiến đồng tiền thiếu sự ổn định, lạm phát có thể xảy khiến hệ thống kinh tế sụp đổ bất kỳ lúc nào.
• Rủi ro do lạm phát: Như đã trình bày, chính phủ nắm quyền kiểm soát lượng cung tiền trên thị trường nói chung. Chính vì thế, lạm phát sẽ tăng cao khi chính phủ tăng cung quá đà. Từ đó, gây ra khủng hoảng tiền tệ và khủng hoảng về kinh tế nói chung.

Tiền Fiat và tiền Crypto

Về điểm giống nhau

Tiền Fiat và cả tiền Crypto đều không được đảm bảo thông qua hàng hóa. Mặt khác, mục đích xuất hiện của 2 loại tiền này là ổn định thị trường và phát triển kinh tế, cũng như tài chính trên toàn thế giới. 

Về điểm khác biệt

Điểm khác biệt lớn nhất có lẽ là cơ quan quản lý 2 loại tiền này. Trong đó, chính phủ là chủ thể kiểm soát và quản lý tiền pháp định, thế nên lượng cung tiền có thể đạt mức vô hạn. Trong khi đó, tiền điện tử lại hoạt động dưới dạng phi tập trung, với hầu hết lượng cung là giới hạn BTC. Mọi dữ liệu của các giao dịch sẽ được tiếp nhận và giám sát thông qua sổ cái phi tập trung, hay còn gọi là công nghệ blockchain.

Vì tiền điện tử không do cơ quan nhà nước nào quản lý nên nó sử hữu những đặc điểm vật lý và biên giới. Chính những đặc trưng đó đã khiến tiền điện tử giải quyết được bài toán hạn chế về vật lý trong các giao dịch trên toàn thế giới. Vậy nên, quá trình truy vết các giao dịch tiền điện tử sẽ khó khăn và mất nhiều thời gian hơn vì chúng được tiến hành theo hình thức ẩn danh.

Cách dùng tiền Fiat để mua Crypto?

Sử dụng nền tảng giao dịch ngang P2P sẽ giúp các nhà đầu tư mua bán tiền điện tử bằng fiat. Ngoài ra, giao dịch tại các sàn môi giới ngoại hối uy tín, có danh tiếng hàng đầu thế giới cũng giúp bạn mua tiền Crypto bằng tiền Fiat một cách an toàn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc đầu tư và giao dịch coin hay token vẫn chưa được pháp luật của một vài quốc gia bảo hộ.

Mối quan hệ giữa tiền Crypto và tiền Fiat là gì?

Tiền Crypto và tiền Fiat bổ sung lẫn nhau

Vậy mối quan hệ giữa tiền Crypto và tiền Fiat là gì? Cụ thể, tiền Fiat gắn liền với niềm tin, cũng như phản ánh quyền lực của chính phủ vì nó được phát hành và kiểm soát chặt chẽ bởi nhà nước. Thế nên, sự tồn tại của chính phủ và tiền pháp định luôn song hành với nhau. Chính phủ sẽ luôn duy trì tính ổn định của tiền pháp định thông qua các công cụ vĩ mô. Mặt khác, tiền pháp định có thời gian tồn tại rất lâu đời nên khó có thể bị thay thế hoàn toàn bởi bất kỳ loại tiền nào. 

 

Thực tế hiện nay cho thấy tiền crypto đang được lưu hành song song với tiền pháp định của chính phủ. Giữa chúng có mối quan hệ bổ sung lẫn nhau trong quá trình lưu thông trên thị trường. Theo đó, công chúng sẽ mua tiền điện tử để đầu cơ hay đầu tư để kiếm lời từ chênh lệch giá. Sau đó, họ sẽ chuyển đổi tiền điện tử thành tiền fiat để có thể phục vụ các nhu cầu và sở thích của bản thân.

Tương lai của tiền Crypto và tiền Fiat

Nhiều nhà đầu tư của thế kỷ 21 cho rằng crypto là kênh đầu tư hiệu quả hơn trên thị trường. Do đó, tiền pháp định trong thời điểm này khó có thể bị thay thế hoàn toàn.Nhưng trong tương lai thì không ai có thể chắc chắn về điều gì cả. Lịch sử đã cho thấy tiền Fiat dễ bị tổn thương như thế nào trong khi crypto chỉ mới hình thành trong một thập kỷ gần đây. Đó sẽ còn là một hành trình khá dài cần phải vượt qua.

Mặc dù không thể đoán trước tương lai, như có nhiều khả năng Bitcoin hay các loại đồng tiền điện tử khác không thể thay thế cho hệ thống tiền Fiat hiện hành. Tiền điện tử pháp định cũng đang được nghiên cứu để phát huy lợi thế của 2 đồng tiền, cũng như khắc phục hạn chế của chúng.

Tiền pháp định đã tạo được vị thế vững chắc trên thị trường, cũng như đã tồn tại song hành với chính phủ của mỗi quốc gia trong một thời gian dài. Tính đến thời điểm này, tiền pháp định và crypto vẫn đang lưu hành dưới mối quan hệ bổ trợ lẫn nhau. Như vậy, tiền điện tử sẽ không thể loại bỏ được vai trò của tiền Fiat trong tương lai gần, nhưng nhiều quốc gia lớn đang nghiên cứu dự án kết hợp cả 2 loại tiền. Nếu giai đoạn nghiên cứu và thử nghiệm dự án tiền điện tử pháp định thành công, thị trường tiền tệ thế giới ắt hẳn sẽ có những thay đổi lớn.

Lời kết

Tiền Fiat là gì đã được trình bày cụ thể trong bài viết hướng dẫn trên. Hy vọng bạn đọc đã nắm được khái niệm fiat là gì, cũng như đặc điểm và ưu nhược điểm của loại tiền này.

Xem thêm:

Tiền ảo là gì? Phương pháp giao dịch tiền ảo cơ bản nhất

Prime Broker là gì? Cách thức hoạt động của Prime Broker