Tìm hiểu Venture Capital là gì với những đặc điểm, khái niệm và rủi ro của Venture Capital khi đầu tư vào dự án sẽ cho bạn đọc một cái nhìn tổng quan về chủ đề này. Liệu rằng đầu tư với Venture Capital có khác gì so với thị trường truyền thống không? Những kinh nghiệm khi đầu tư vào các quỹ Venture Capital là gì? Tất cả sẽ được tổng hợp cụ thể trong bài viết dưới đây của Forexno1.
Tổng quan về Venture Capital
Venture Capital là gì?
Venture Capital (VC) là thuật ngữ được dùng để gọi những quỹ đầu tư mạo hiểm. Đúng với tên gọi của mình, các quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên rót vốn đầu tư cho những dự án mới thành lập và chứa nhiều rủi ro. Venture Capital được tạo ra do nhu cầu gọi vốn của các dự án nhỏ, hay những dự án không có đủ khả năng để tự mình kêu gọi vốn trên thị trường, cũng như vay nợ các ngân hàng.
Định nghĩa của Venture Capital trên thị trường Crypto cũng không có quá nhiều khác biệt, vì bản thân Crypto đã mạo hiểm hơn nhiều so với thị trường truyền thống. Thế nên, có thể gọi hầu hết các nhà đầu tư là Venture Capital (VC). Một vài quỹ đầu tư mạo hiểm VC điển hình trong thị trường Crypto là Coinbase Ventures, Hashed, Paradigm, Delphi Digital…
Các thành phần trong quỹ đầu tư Venture Capital
Vậy các thành phần có trong Venture Capital là gì? Cụ thể, quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ có sự đóng góp của những chủ thể sau:
- Limited Partners (LP): Đây là những người rót tiền cho quỹ mang đi đầu tư.
- Managing Partners (General Partners – GP): Đây là những người có vị trí, tiếng nói quan trọng trong quỹ. Họ trực tiếp quản lý số tiền từ LP để đầu tư vào các dự án.
- Principals: Có quyền lực và vai trò dưới Managing Partners mà thôi. Các Principals sẽ có nhiệm vụ tìm kiếm cơ hội đầu tư cho quỹ. Ở một vài công ty, họ còn giữ vai trò là người dẫn đầu của nhóm thẩm định các dự án đầu tư. Nhiệm vụ của nhóm thẩm định này là thực hiện phân tích tài chính của các công ty có tiềm năng phát triển trong danh mục đầu tư.
- Venture Partners: Đây là những nhà đầu tư kỳ cựu hoặc có kinh nghiệm trong lĩnh vực nào đó được các quỹ thuê full – time, hoặc part – time. Nhìn chung, có thể xem Venture Partners là các Advisors của quỹ.
Có thể hiểu đơn giản thế này, mô hình của quỹ đầu tư Venture Capital có LP sử dụng các dịch vụ từ GP để đầu tư và sinh lời.
Các loại phí của quỹ Venture Capital
Bất kỳ quỹ nào cũng quy định một vài khoản phí khi tham gia và Venture Capital cũng không ngoại lệ. Sau đây là một vài khoản phí được dùng cho quá trình vận hành quỹ, được các LP trả dựa trên tỉ lệ góp vốn.
Phí thành lập quỹ và đảm bảo các vấn đề pháp lý
Khi quỹ được thành lập, các GP sẽ cần một khoản tiền để xây dựng khung pháp lý. Bên cạnh đó, mức phí nộp hồ sơ để hoàn tất quá trình thiết lập quan hệ đối tác với LP dao động từ 500 USD đến 2.000 USD. Ngoài ra, quỹ Venture Capital cũng sẽ cần các khoản phí để chi trả cho trường hợp sửa đổi tài liệu, đàm phán, hoặc các vấn đề pháp lý trong suốt quá trình hoạt động.
Phí quản lý quỹ
Bên cạnh phí tổ chức quỹ, đảm bảo pháp lý thì quỹ đầu tư mạo hiểm cũng cần phí quản lý quỹ. Khoản tiền này sẽ được chi trả cho các dịch vụ từ GP như một khoản tiền thưởng vì họ đã điều hành và quản lý quỹ trong suốt thời gian hoạt động. Phí quản lý quỹ thường dao động từ 2% đến khoảng 2.5% tính trên tổng số vốn cam kết. Ngoài ra, phí này sẽ được trả theo năm trong suốt quá trình hoạt động của quỹ.
Cũng có một cách tính phí quản lý quỹ khác mà không dựa trên tổng số vốn cam kết. Cụ thể là tính trên từng thương vụ đầu tư của quỹ, tức là phí quản lý sẽ được tính dựa trên số vốn đã triển khai. Với cách tính này, các quỹ được khuyến khích đầu tư nhiều hơn. Chính điều đó đã lý giải vì sao thị trường crypto trong lúc downtrend năm 2022 vẫn có nhiều thương vụ đầu tư.
Lãi suất từ đầu tư
Lãi suất đầu tư được tính dựa trên lợi nhuận mà các GP tạo ra. Thường thì mức lãi suất từ đầu tư là 20%. Nghĩa là sau khi lấy tổng tiền quỹ trừ đi số vốn của LP thì 20% sẽ được chia cho GP, còn 80% còn lại được chia cho các LP theo tỷ lệ góp vốn ban đầu.
Đặc điểm gọi vốn trong thị trường Crypto
Trước khi tìm hiểu cách thức Venture Capital tham gia vào các thương vụ, chúng tôi sẽ lần lượt trình bày cách gọi vốn trong thị trường Crypto như thế nào. Cụ thể bao gồm các vòng gọi vốn, thời gian gọi vốn của các dự án.
Các vòng gọi vốn
Các dự án trong Crypto thường chỉ gọi vốn Seed Round và Private Round. Cũng có vài dự án ít hơn gọi vốn thêm ở Series A, Series B, hoặc vòng Pre-Seed (trước cả vòng Seed). Vậy ý nghĩa của các vòng gọi vốn này là gì?
Vòng Seed Round
Các dự án gọi vốn sẽ bắt đầu với vòng Seed Round mà không có số liệu, hay số liệu không quá nổi bật. Khi đó, các nhà đầu tư sẽ dựa vào ý tưởng của dự án, đội ngũ thực hiện và hành trình của họ trước đó thông qua kết quả để tìm kiếm các dự án tiềm năng.
Đa phần các dự án trong Crypto ở vòng Seed Round gọi vốn khoảng từ 1 triệu USD đến 10 triệu USD. Còn các nhà đầu tư sẽ mua token với mức giá thấp nhất nhưng lại có rủi ro cao nhất.
Vòng Private Round
Thường thì giữa các vòng sẽ có một khoảng thời gian nghỉ nhất định để thể hiện hiệu suất của các dự án với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, thực tế thì vòng Private Round và Seed Round được thực hiện đồng thời. Điểm khác biệt duy nhất giữa 2 vòng này là giá của token, cũng như thời gian Vesting.
Khi đó, giá trị đóng góp của các nhà đầu tư, cách chơi của quỹ Venture Capital, hay mối quan hệ… sẽ là những yếu tố mà đội ngũ thực hiện dự án cân nhắc để quyết định Venture Capital nào ở vòng nào thì hợp lý.
Series A, Series B và vòng Pre-Seed
Có rất ít dự án gọi vốn ở vòng Series A, Series B vì hầu hết vòng đời của các dự án Crypto khá ngắn. Vậy nên đội ngũ thực hiện dự án không có động lực để tiếp tục hoặc tự bản thân dự án đã tạo ra được lợi nhuận.
Cuối cùng là vòng Pre-Seed, vòng này cũng mang những đặc điểm giống với Seed Round. Điểm khác biệt giữa 2 vòng này là Pre-Seed được thực hiện sớm hơn. Thậm chí là khi Tokenomic còn chưa được định hình được.
Thời gian gọi vốn
Trong những năm 2017, chỉ cần một tấm Whitepaper cùng với ý tưởng thì các dự án đã có thể gọi vốn. Tuy nhiên, khi DeFi bùng nổ thì thị trường Crypto đã tiếp cận được nhiều người hơn, kể cả Venture Capital. Thế nên quá trình gọi vốn trở nên phức tạp hơn khi không thể trình bày ý tưởng, mà cần có sản phẩm đã được thử nghiệm hay đi vào hoạt động.
Hơn thế nữa, năm 2021 đã có những hình thức gọi vốn mới lạ và thú vị hơn khi dự án đi vào hoạt động một thời gian rồi mới tham gia gọi vốn. Đơn cử như Trader Joe, hay Proposal với kế hoạch bán SUSHI cho các quỹ từ Sushi, nhưng không thành công. Điều này đã thể hiện được tiềm năng phát triển của dự án. Đặc biệt là khi đội ngũ thực hiện đã chấp nhận nhiều khó khăn, thử thách và tự bỏ tiền túi ra để thử nghiệm sản phẩm trong thời gian đầu. Cho đến khi dự án khởi sắc với những thành tựu nhất định thì họ mới gọi vốn bằng cách bán token ở một mức giá ưu đãi, hoặc kèm theo nhiều điều kiện hấp dẫn khác.
Trong đó, có thể nhắc đến trường hợp gọi vốn của 1inch vào ngày 1/12/2021. Tuy dự án của họ không mới mẻ, với một lượng lợi nhuận nhất định, nhưng họ vẫn tham gia gọi vốn thông qua việc giảm giá 1INCH về mức 1,5 USD so với mức giá được giao dịch tại thời điểm đó là khoảng 3,6 USD. Việc gọi vốn này còn mang một ý nghĩa sâu xa hơn khi họ tăng thêm tầm nhìn của các quỹ, để mở rộng quy mô 1inch.
Rủi ro của các dự án khi chọn Venture Capital
Vậy rủi ro của các dự án chọn Venture Capital là gì? Thực tế cho thấy, nếu các dự án chọn sai Venture Capital cho mình thì phải gánh chịu nhiều rủi ro. Nhiều nhà đầu tư trên thị trường chỉ muốn kiếm lời trong thời gian ngắn nên khi họ nhận được token từ dự án thì sẽ xả bất chấp chart token ra sao. Thế nhưng khi chart xấu, có nhiều dấu hiệu tiêu cực thì việc cộng đồng hoảng loạn mà bán tháo cũng sẽ xảy ra.
Trường hợp nắm được tin tức từ trước như Airdrop rồi quỹ dùng rất nhiều tiền để mang về lượng lớn token, sau đó xả và thu về lợi nhuận. Chiêu trò này không giúp gì cho các dự án mà còn khiến nhiều holders chân chính chịu thiệt thòi.
Chẳng hạn như trường hợp các nhà đầu tư Seed Round của Ribbon là Divergence đã mang về khá nhiều lợi nhuận sau khi dump token của dự án vì đã nắm được cách thức tham gia Airdrop từ trước. Khi tìm hiểu kỹ lưỡng hơn, cộng đồng cũng phát hiện ra Divergence thực hiện động thái tương tự với nhiều dự án khác như là Charm, Cozy, Foundation, Saddle, Arbitrum, Lyra, 1inch… Tất nhiên là Divergence đã phải trả lại một khoản tiền tương đương 1.9 triệu USD RBN. Qua đó, có thể thấy rằng các VC đã lợi dụng tối đa tin tức Airdrop để trục lợi cho mình.
Rủi ro của Venture Capital trong Crypto là gì?
Bắt tay vào đầu tư thì sẽ luôn có rủi ro tiềm ẩn, dẫn đến thất bại nên các bạn đừng nghĩ tham gia vào quỹ thì luôn sinh lời. Bản chất của các quỹ đầu tư chỉ là một cộng đồng có những người có kinh nghiệm, hoạt động hiệu quả hơn so với khi đầu tư nhỏ lẻ. Thế nhưng không phải không có rủi ro khi đầu tư theo quỹ.
Scam mới chính là điều chúng tôi muốn đề cập. Scam không chỉ gói gọn trong việc dự án ôm tiền bỏ trốn, mà còn nhắc đến những dự án thực hiện sai lộ trình. Chẳng hạn như dự án cam kết có sản phẩm sau 3 tháng tính từ thời điểm gọi vốn, đồng thời đạt được một cột mốc KPI nhất định sau 2 tháng tiếp theo thì dự án lại chậm trễ, làm việc không có hiệu quả trong một thời gian dài.
Một rủi ro khác chính là việc thua lỗ. Như chúng tôi đã trình bày, không phải thương vụ nào cũng hấp dẫn với nhiều lợi nhuận cho các quỹ đầu tư mạo hiểm. Một số dự án có kế hoạch tốt, ý tưởng mới lạ với tiềm năng phát triển nhưng lại thua lỗ vì một vài yếu tố khách quan. Khi đó, họ đầu tư không chỉ vì lợi nhuận mà còn để xây dựng và duy trì các mối quan hệ. Tuy nhiên, các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ có những chiến lược để bù lỗ trong suốt quá trình đầu tư, mà vẫn có lời.
Chiến lược của các Venture Capital
Trong phần tiếp theo, chúng tôi sẽ đề cập đến chiến lược giảm thiểu rủi ro và bù lỗ của các quỹ đầu tư mạo hiểm. Thực tế cho thấy, các nhà đầu tư tham gia vào quỹ đều có vốn kiến thức vững vàng, nhưng khó tránh khỏi việc mỗi người một nhận định. Điểm khác biệt trong tư duy của mỗi nhà đầu tư sẽ khiến cấu trúc quỹ có sự khác nhau, chưa kể đến tác động của các yếu tố khách quan khác, chẳng hạn như mối quan hệ.
Ví dụ:
- Tuy Delphi Digital có những nhận định tốt về Layer 1 với các thương vụ lớn như Terra và Solana. Thế nhưng, với Lending thì Delphi Digital chưa có điểm nổi bật.
- Với Spartan thì họ tập trung vào Internet of Blockchain của Cosmos hay Polkadot nhiều hơn, dù không có vị thế ở Layer 1.
Phân bổ vốn cũng là một chiến lược mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn. Các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ chia số vốn của mình ra làm nhiều phần để đầu tư cho nhiều danh mục khác nhau. Trong đó có thể kể đến chiến thuật của Not Boring Capital. Cụ thể, nguồn vốn sẽ được phân bổ như sau:
- Core: 75% tổng vốn đầu tư cho dự án chính, có thể hoàn vốn ở Bull case.
- Growth: khoảng 20% tổng vốn, dùng cho các dự án đã thực hiện một vài giai đoạn. Thế nên sẽ giảm thiểu được nhiều rủi ro hơn do giá trần thấp và giá sàn cao.
- Explore: chiếm từ 5 – 10% tổng số vốn để chiếm vị thế trong vòng gọi vốn kế tiếp, hay để tăng deal flow với lợi nhuận cao, kèm theo rủi ro ro.
Kinh nghiệm chọn Venture Capital
Chắc hẳn các bạn sẽ tò mò về kinh nghiệm chọn Venture Capital là gì vì đa phần bạn đọc đều là những nhà đầu tư nhỏ lẻ, mà chỉ có số ít các nhà đầu tư tham gia vào dự án trong Crypto. Thế nên, bài viết sẽ tổng hợp một vài kinh nghiệm thú vị khi chọn quỹ đầu tư Venture Capital.
Chia sẻ của Jason Choi
Vào ngày 16/10, Jason Choi – General Partner của Spartan đã chia sẻ một tweet thú vị về kinh nghiệm chọn Venture Capital (VC) mà các bạn có thể tham khảo.
Theo Jason, việc gọi vốn giữ một vị trí quan trọng vì chúng ta đang “thuê” nhà đầu tư nên cần tiến hành cẩn thận và khôn ngoan. Theo đó, các dự án cần xem xét giá trị mà mình nhận được để ra deal hợp lý. Các dự án thường sẽ nhận được những giá trị từ Venture Capital là:
- Thương hiệu, Marketing để dự án được nhiều người biết đến.
- Technical support: hỗ trợ code khi cần thiết, hoặc tham gia vào hệ sinh thái của các dự án.
- Mở rộng quan hệ.
- Tư vấn chiến lược phát triển, thiết kế Tokenomics, hay mô hình dự án… Ví như cách Luke Saunders – CTO của Delphi Digital nói về bản thân họ rằng có nhiều kinh nghiệm trong AMM. Cuối cùng, THORChain đã có được những thành công nhất định nhờ sự hỗ trợ của Luke Saunders.
Deal với các Venture Capital như thế nào?
Thông thường, các Venture Capital sẽ đề nghị một con số tối thiểu để đầu tư, nhưng tốt nhất đừng chấp nhận con số đó. Venture Capital có nhiều sự lựa chọn nên bạn không thể đòi hỏi họ dành nhiều thời gian cho một dự án cung cấp quá ít allocation. Trong khi đó, các dự án khác mang đến nhiều đề nghị thú vị và cao hơn gấp 10 lần.
Vì các quỹ thường hay rót vốn ở nhiều dự án khác nhau, nên việc rải tiền vào các dự án đối thủ ở cùng phân khúc là điều không thể tránh khỏi. Nếu các bạn chẳng may vướng phải trường hợp này thì hãy liên hệ trực tiếp với quỹ để trao đổi.
Lời kết
Venture Capital là gì với những khía cạnh khác nhau đã được chia sẻ cụ thể trong bài viết hướng dẫn trên. Có thể thấy, Venture Capital giữ một vai trò quan trọng trong thị trường Crypto vì không có quỹ thì dự án sẽ không có tiền, kinh nghiệm và khó tồn tại, cũng như phát triển.
Xem thêm:
Đầu tư tài chính là gì? Đầu tư tài chính như thế nào là tốt?
Chứng chỉ quỹ là gì? Làm thế nào để mua chứng chỉ quỹ?
Tôi là Võ Chí Quang hiện là CEO của Exness – Trang website chuyên cung cấp các thông tin uy tín và chi tiết liên quan đến sàn giao dịch Exness.
